Arabik gam,
akasya gamı, gum arabik veya arap zamkı olarak da bilinen bu madde (E414) doğal
bir polisakkarit olup, tropikal Afrika’da bulunan Acacia senegal ve Acacia
seyal ağaçlarından üretilir. Eğer ağacın kabuğu kesilirse, aralıkların
kapanması için gum üretir ve bu işlem (gummosis) yaklaşık 3-8 hafta sürer.
Senegal akasyası, kimyasal olarak bir karbonhidrat polimeridir ve enerji değeri
nişastanın ve maltodekstrinin enerji değerinin yarısından azdır.
Daha detaylı olarak ise, arabinogalaktan oligosakkaritler, polisakkaritler ve
glikoproteinlerin değişken karışımıdır. Kaynağa bağlı olarak, glikan
bileşenleri D-galaktoza (Acacia seyal ) bağlı L-arabinozu veya veya L-arabinoza
(Acacia senegal ) bağlı D-galaktozu büyük oranda içermektedir. Acacia seyal’den
elde edilen gam, Acacia senegal’a göre daha çok 4-O-metil-D-glukuronik asit
fakat daha az L-ramnoz ve değiştirilmemiş D-glukuronik asit içermektedir.
Senegal akasyasının ortalama içeriği
Hidroliz sonrası şeker içeriği
Galaktoz % 35 – 45
Arabinoz % 25 – 45
Ramnoz % 4 – 13
Glukuronik Asit % 6 – 15
Ortalama moleküler ağırlık 350 000
% 25lik çözeltisinin pH’ı 4.4
Intrinsic viskozitesi 12 ml/g
Brookfield viskositesi, % 25lik çözelti, 60 rpm 70 cP
Protein miktarı % 1- 2
Toplam kül (Potasyum, Kalsiyum & Sodyum tuzları) % 3 – 4
Arabinogalaktan (AG) % 89 – 98
Arabinogalaktoprotein (AGP) % 1 – 10
Glikoproteinler (GP) % 1’den az
Yapısında çok az miktarda protein barındıran gam, yüksek oranda su
çözünebilirlik özelliğine sahip en önemli hidrokolloidlerden biri olup, % 50-55
konsantrasyonlara kadar çözeltileri hazırlanabilmektedir. Senegal akasyasının
bu üstün özelliği, oldukça dallanmış ve kompleks yapısından kaynaklanmaktadır.
suda (pH 3.0’ın altında hariç olmak kaydıyla) iyi
derece çözünmekte, katılarla uyumlu olmakta ve Newton tipi akışkan gıdalarda %
40’ın altındaki konsantrasyonlarda düşük bir viskozite sergilemektedir.
Yağlarda ve birçok organik çözücüde çözünmeyen Senegal akasyası, sulu etanol
çözeltilerinde çözünebilmektedir ayrıca gliserol, etilen glikol, asetat
esterleri ve asetat-alkol karışımlarında da çok az bir çözünürlüğü
bulunmaktadır.
Bir diğer özelliği de düşük konsantrasyonlarda oldukça düşük viskozitede çözeltiler
verebilmesi olan gam; etkin emülsifiye etme özelliğinden dolayı yağ-su
emülsiyonlarında önemli bir kullanım alanı bulmaktadır. Hazırlanan
emülsiyonlar, pH ve elektrolitlere duyarsız olup, stabilizatörlerin kullanımına
gerek duyulmaktadır.